Jullie produceren meer circulaire meubelen, waarom hebben jullie de Sett CE bank ingezonden?
Sarah: “De Sett CE is gescout, maar anders hadden we hem zeker zelf ingezonden. Het is een tijdloos ontwerp en het meest circulaire product dat we voeren. En dat heeft vier jaar geduurd. Om circulair te produceren hanteren wij een design framework met daarin een checklist met diverse focuspunten. De Sett CE bank is op alle vlakken echt circulair verbeterd. Alle punten afvinken lukt bijna nog niet. Het is altijd keuzes maken.”

De bank schreeuwt geen duurzaamheid, maar het hergebruik is juist geruisloos verwerkt in het ontwerp. Was dat een bewuste keuze?
Sarah: “Dat lijkt bij deze bank wel het geval te zijn, maar de Sett CE bank is een bestaand ontwerp dat we gereproduceerd hebben. Aan het uiterlijk hebben we niets veranderd, behalve dat we een luikje hebben toegevoegd waarachter je het geprinte frame en het gerecyclede schuim kunt zien. Voor ons is onzichtbaarheid van circulair geen doel op zich. Sterker nog: ik heb het liefste wel dat het zichtbaar is. Er is in onze branche nog wel wat te halen als het gaat over bewustwording.“

Peter: “Duurzaamheid lijkt voor veel mensen al het nieuwe normaal. Logisch, consumenten hebben weinig zicht op de intensieve veranderingsprocessen die nodig zijn in de bedrijfsvoering om circulair te produceren, maar in deze branche is het nog lang niet de standaard. Het zichtbaar maken van duurzaamheid is daarom nog steeds belangrijk. Veel producten zijn al goed en duurzaam, maar als je dat niet weet, kun je ook niet bewust kiezen.”

Wat zijn jullie grootste uitdagingen als het gaat om circulair produceren?
Sarah: “Je kunt niet echt volume maken als je niet elk aspect van je organisatie onder de loep neemt. De circulaire economie raakt zoveel vlakken. Je moet echt een serieuze expert zijn, wil je helemaal kunnen begrijpen hoe het zit. Daardoor stelt iedere klant vaak een ander deel van de vraag. De ene klant zit bijvoorbeeld erg op toxische stoffen, terwijl de andere klant meer focust op hergebruik of levensduurverlenging. In de Sett CE bank is het gelukt, maar dit alles voor alle producten meenemen, dat is bijna onmogelijk. Je kunt bijvoorbeeld biologisch afbreekbaar materiaal gebruiken, maar dat betekent weer dat het product niet zo lang meegaat. Het is constant keuzes maken en dat is ingewikkeld. Daartegenover staat dat circulair ondernemen een heel goed businessmodel heeft. Onze circulaire klanten zijn onze beste klanten. Omdat we er samen voor moeten zorgen dat het meubilair zo lang mogelijk meegaat, blijven we nu continu samenwerken We hebben hiervoor de laatste jaren ons hele systeem om moeten gooien, maar het is het meer dan waard.”

Wat vraagt dat van jou als ontwerper, Peter?
Peter: “Wil je circulaire producten ontwerpen, dan heb je kennis nodig. Niet alleen over duurzame materialen, maar over de hele keten. Van grondstoffen tot afvalverwerking. Waar vroeger de functie het uitganspunt was van je ontwerp, krijg je nu hele andere kaders waarbinnen je creatief moet zijn. Dat is uitdagend, maar ook prettig. Ik vind het interessant, ik heb veel kennis vergaard die ik ook graag deel met mijn klanten. Daarnaast zorgt het voor een nieuw soort motivatie. Ik kan zo echt wat bijdragen aan een markt met betere alternatieven. Nu dat ik er veel meer over weet, kan ik ook niet meer terug. Ik heb bij een nieuwe klant een inspanningsverplichting voor duurzaamheid in mijn contracten opgenomen. Dat betekent dat ook mijn opdrachtgever duurzaamheid meeneemt. Duurzaamheid staat nu naast andere inspanningsverplichtingen zoals verkoop en marketing. Ik ben me ervan bewust dat ik me dat ondertussen kan veroorloven en dat niet iedere jonge ontwerper dit durft te eisen, maar zo zetten we ook als ontwerpers wel een standaard.”

De jury vond het werkbare, circulaire systeem voor een consumentenproduct van deze schaalgrootte indrukwekkend en een voorbeeld voor de hele maakindustrie. Hoe ver is die industrie?
Sarah: “Eén van de eerste dingen die ik geleerd heb toen wij hiermee begonnen is dat je niet alles tegelijk moet willen. We zijn al best ver, maar we kunnen echt niet ieder schroefje verantwoorden. Wij weten ook nog niet precies waar ieder ijzerertsje vandaan komt bij wijze van spreken. We moeten niet bang zijn om onze kennis en inzichten te delen met partijen waar je eerder misschien niet mee in aanraking kwam. We moeten het samen doen.”

Peter: “We hebben een deelverantwoordelijkheid. Ik had het laatst over een grondstoffenpaspoort. Als je bij een pot pindakaas precies de ingrediënten kunt zien, dan moet dat bij een meubel ook mogelijk zijn. Zo kun je ook meteen zien hoe het gerecycled moet worden. Veel bedrijven vinden dat eng, omdat ze dan ook moeten toegeven dat niet alles perfect gaat. We mogen daar echt meer ontspannen over doen. De fase waarin circulair nu zit is nog steeds ‘ontwikkeltijd’. En dat is juist goed. Je moet dingen fout mogen doen. Het gaat erom dat je iets doet, ergens begint.”

Circulaire bank
De Sett CE bank van Gispen is gemaakt van 95 procent gerecycled materiaal. Om plastic verspilling tegen te gaan, heeft Gispen onder andere haar eigen plastic afval gebruikt. Samen met TU Delft, Searious Business, Marcel van Galen Design en Wittenburg is uit afval een nieuwe grondstof ontwikkeld waarmee de romp van de bank is geprint door 10XL. Deze is tot tien keer opnieuw te gebruiken zonder nieuw materiaal toe te voegen. De zitting en rug van de bank bestaan uit gerecycled polyetherschuim. Alle materialen in de Sett CE zijn te scheiden en elk onderdeel is dankzij innovatieve technieken te verwerken tot een nieuw product.