Steeds meer mensen zijn wakker. Ze houden zich bezig met het dekolonialiseren van de samenleving, het bestrijden van onderdrukking en het opheffen van ongelijkheid. Ze zijn ‘woke’ – een woord dat ook door hun tegenstanders wordt gebruikt, maar dan dus in negatieve zin, en daarmee een geuzennaam is geworden. Iets dergelijks geldt voor ‘politiek correct’ (waarom zou je in ’s hemelsnaam politiek fout willen zijn?) en voor ‘cancelen,’ het aan de schandpaal nagelen of boycotten van mensen die intimideren of zich anderszins misdragen (mag dat niet?). Verwarrend is het allemaal wel, maar de bedoelingen zijn goed. Want wie wil nou niet dat armoede, discriminatie, grensoverschrijdend gedrag, dierenmishandeling en klimaatverandering verdwijnen en dat we er veiligheid, diversiteit en inclusiviteit voor terug krijgen? Hoewel ik het persoonlijk vaak niet eens ben met de extreme consequenties van de zogenoemde woke cultuur mis ik in het scala van moraliserende aantijgingen één hele belangrijke oproep, en dat is die voor de emancipatie van het beeld. De relatie tekst-beeld is al heel lang uit balans. Deze kwestie kan er nog wel bij, lijkt mij. 

Beeld wordt namelijk nog altijd minder gewaardeerd dan tekst en dat vind ik, als ontwerper, een misvatting. Het voelt voor mij als discriminatie. Dat is niet woke! Beeld wordt door talige mensen vaak gezien als ontspanning, op zijn best een illustratie bij hun intelligente bedenksels, en dat beschouw ik als een belediging. In veel musea worden beelden van beeldende kunstenaars nog steeds voorzien van kleine truttige tekstbordjes geschreven door ouderwetse kunsthistorici – alsof er in de jaren nadat Willem Sandberg in 1938 de white wall introduceerde, niets meer is gebeurd. Het museum als white cube is volstrekt achterhaald. Praktijkgerichte opleidingen, zoals kunstacademies, worden lager ingeschaald dan universiteiten, waar vooral theorie wordt onderwezen. We zouden inmiddels beter kunnen weten; vluchtige visuele indrukken zoals browsen en swipen die ooit voor oppervlakkigheid stonden, hebben het potentieel om uit te groeien tot de belangrijkste communicatieconcepten in de menselijke cultuur, tot een nieuwe taal-zonder-taal. Daar ben ik van overtuigd. De tijd van boek en krant loopt op zijn eind. Beeld communiceert rechtstreeks inhoud. Niet meer of minder zorgvuldig dan letters en woorden. Het is soms dubbelzinnig of zelfs leugenachtig; maar vertel me niet dat een tekst per definitie de waarheid bevat. 

De woke cultuur is misschien een mode die voorbij waait, maar laten we er, voor zo lang het duurt (tot de volgende hype) gebruik van maken en het beeld bevrijden van alle onterechte verdenkingen, claims en codes. Maak maar eens een lijst van beeld discriminerende instellingen, personen, objecten en tentoonstellingen en post die lijst op jouw social media account. Doe mee aan de emancipatie van het beeld. Het beeld is van iedereen!

Als het doel bereikt is en de revolutie voltooid, wis ik hoogstpersoonlijk deze tekst.