De kwaliteit van onderzoeksprojecten was opvallend hoog. Gedegen, systematisch en met goede, interdisciplinaire teams. Er wordt intensief samengewerkt met ecologen, biologen, economen, medici en andere wetenschappers, journalisten, kunstenaars, kennis- en maatschappelijke instellingen. Dat levert een mooie wisselwerking op, op een breed en divers aantal onderwerpen. Projecten die – vaak eeuwenoude en complexe – systemen bevragen, waarbij ecologie, meerstemmigheid en economie de onderwerpen zijn die sterk leven. 

Het verbinden van perspectieven en je verplaatsen in een ander zijn voor veel van de projecten een uitgangspunt. Social design krijgt de erkenning die het als volwassen ontwerpdiscipline verdient en wordt door overheden en bedrijven steeds meer ingezet op strategische en relevante plekken. Ontwerpers vragen ons niet alleen ons  in andere mensen te verplaatsen, in genders of gemeenschappen, maar ook in andere wezens  – natuurlijk en virtueel. Deze ontwikkelingen leveren serieuze en waardevolle gesprekken op over het ontwerpvak, waarin kwaliteit vooral wordt afgemeten aan de betekenis die ontwerp heeft. Dat kan om inhoudelijke, esthetische redenen zijn en in de beste projecten zijn beide geslaagd en wordt er waarde toegevoegd aan steden, gemeenschappen en landschappen. 

Plezier
De focus ligt minder op producten en meer op interactie en beweging. De genomineerden laten zien dat dit op een compromisloze en toch speelse en aantrekkelijke manier kan. Het plezier in het ontwerpen is terug te zien en dat geeft lucht en biedt tegenwicht aan gevoelens als onmacht en overweldiging. Vermeende tegenstellingen worden zo ontkracht: het decoratieve kan bijzonder betekenisvol zijn en eenvoud is de ideale uitkomst van complexe processen. Mode hoeft niet per se kleding te zijn en ook communicatie neemt vele vormen aan.

De kunst van het verweven
Ambacht en technologie vloeien in veel projecten in elkaar over en zijn daarmee niet meer tegengesteld, maar complementair aan elkaar. Textiel blijft onverminderd een hot topic. Daarbij worden oude technieken en kwaliteiten herontdekt, niet om nostalgische redenen, maar vaker juist vanuit duurzaamheidsoogpunt. Om dat schaalbaar te maken, worden ambachten op nieuwe manieren geïmplementeerd in de huidige industrieën. De toepassingen zijn in veel projecten tastbaar, pragmatisch en bereikbaar. 

AI is nu al niet meer weg te denken uit de wereld van vandaag. Het bescheiden aantal onderscheidende inzendingen op dit vlak illustreert wellicht hoe snel deze ontwikkeling is gegaan, maar ook de zoektocht naar de betekenis of waarde ervan en hoe we ons ertoe verhouden. Er wordt onderzocht, uitgeprobeerd en mee gewerkt, maar de echt intelligente verweving in projecten laat nog op zich wachten. 

Universeel
In een minder bombastische adressering en eerder wat bescheidener aanpak van vraagstukken is terug te zien dat ontwerpers de grenzen aan het probleemoplossend vermogen van ontwerp als discipline (h)erkennen. Geen grote beloften die niet of nauwelijks waar te maken zijn, maar kleinschaliger ingrepen, waarin wordt onderzocht hoe ontwerp waardevol bijdraagt aan een vraagstuk. Hoe persoonlijker, hoe universeler is een devies dat in het ontwerpveld duidelijk terrein wint. Veel ontwerpers vertrekken vanuit hun eigen geschiedenis of achtergrond, waarbij autodidacten meer dan ooit de ruimte krijgen én nemen om naar voren te stappen. Veel van de genomineerde projecten kun je opvatten als een uitnodiging om het verhaal van de ontwerper in te stappen en zo perspectieven en werelden te leren kennen die de samenleving verrijken. Ook hier zien we veel samenwerking tussen verschillende disciplines en gemeenschappen.