Nu de impact van klimaatverandering steeds duidelijker wordt, merken we hoe diep onze culturele identiteit verweven is met het landschap. Land verliezen aan de zee, ijs verliezen aan de zon, dieren verliezen door extinctie; het veroorzaakt gevoelens van onbehagen, verdriet en onthechting. Een nieuwe vorm van rouw: ecological grief. RETREAT onderzoekt hoe we met nieuwe rituelen, acties, methoden en artefacten onze veranderende omgeving beter kunnen begrijpen. Met twee laptops, een tablet, een 3D-scanner en een smartphone worden fragmenten van een terugwijkende gletsjer in Zwitserland handmatig gescand. De gescande oppervlakken kunnen digitaal blijven evolueren, als onderdeel van een nieuwe virtuele wereld. Of fysiek, als een herinterpretatie van tijd en plaats.

De fysieke verslaglegging van de verdwijnende gletsjer is een prachtig afscheidsritueel en een sterke metafoor voor ecological grief. Emotie is hier strategisch ingezet als onderzoekstool en werkt in harmonie met de dataverzameling. De commissie ziet hierin een nieuwe werkwijze waarbij emotie en ‘care’ leidend zijn om de wereld te beschouwen en mogelijke nieuwe strategieën op te baseren. Xandra slaagt erin om Design Research steeds verder te ontmaterialiseren en zo tot de ecologische essentie door te dringen. Hier gaat het niet om de 3D-prints, het gaat om de emotie die overblijft na dit ritueel. Een fascinerend samenspel tussen data en poëzie.